Freelancen: daten met je klant

Alweer twee decennia ben ik werkzaam als freelance designer. Ondanks dat het soms niet makkelijk is, zou ik niet anders willen. Toch heb ik me in die twintig jaar een paar keer laten verleiden tot meer vastigheid. Meestal in periodes wanneer de inkomsten wat op zich lieten wachten en op aandringen van mijn omgeving. Mijn kortste flirt als werknemer duurde welgeteld vier dagen, maar om eerlijk te zijn: langer dan een jaar heb ik het nooit ergens volgehouden. Overigens niets ten nadele van de bedrijven die mij aangenomen hadden, maar ik ben gewoon niet geschikt om dag in dag uit achter hetzelfde bureau te zitten met willekeurig wie om mij heen. Het verveelt me snel, hoe uitdagend de baan aanvankelijk ook leek. De regelmaat, die voor veel mensen een rustgevende gedachte oplevert, voelt voor mij als een veel te strak keurslijf, waarin ik amper adem kan halen. Maandagochtend begint met een 'en hoe was je weekend?', halverwege de week verandert dat in: 'ja, alweer bijna weekend, hè?' en op vrijdagmiddag eindigt het in een apotheose, met of zonder borrel: 'jaaaaah weekend!'. Eerlijk gezegd doe ik niet aan weekenden. Mijn werk is mijn hobby en vice versa - als creatief brein kan ik dat niet stopzetten op vrijdagmiddag. Ik ben als een dieselmotor, die langzaam op gang komt (bel mij niet voor 10 uur 's morgens, want dan neem ik echt de telefoon niet op), maar eenmaal op gang, stoom ik door. En wanneer ik mijn deadlines heb gehaald en de klant tevreden is, neem ik een welverdiende vrije dag, op maandag of woensdag of wanneer ik dat wil. Tja, die vrijheid hebben, is mij heilig en daar kan geen salarisstrook tegenop.

Het is overigens absoluut niet zo dat ik me niet zou willen verbinden aan een bedrijf, in tegendeel, dat doe ik zeer zeker wel graag. Ik streef altijd naar langdurige samenwerking­ met mijn klanten. En ik ben daar heel loyaal in. Zo noemde een van hen mij laatst, haar steun en toeverlaat en de directeur van dit bedrijf gaf me recentelijk het compliment dat ik sneller dan het licht was. Ik moet ook stiekem bekennen, dat ik deze non-profit organisatie een zeer warm hart toedraag. En dat het nu al twee jaar dik aan is tussen ons. Ze bezorgen me leuke opdrachten, we kunnen lezen en schrijven met elkaar, ik lever snel, zij betalen snel en tonen hun waardering. En daarvoor kijk ik niet op een uurtje meer en werk rustig een avond of zondag voor hen door. Het is geven en nemen in het freelancebestaan.   Ik vergelijk het altijd gekscherend maar met een relatie. Trouwen of samenwonen? Vast of freelance? Voor veel stellen is het boterbriefje ook geen garantie meer om bij elkaar te blijven. In voorspoed is alles koek en ei en bij de geringste tegenslag is het einde oefening. En wil men het liefste zo snel mogelijk door. Het leven is immers al zo kort. Ook op de arbeidsmarkt is het niet veel anders: een jubileum vieren, omdat je al 30 jaar bij dezelfde baas werkt, is een unicum. Nu hoppen jonge werknemers van baas tot baas, de ene baan als springplank gebruikend, op naar de volgende positie. Er is wat voor te zeggen, ervaring telt ook en voordat je je ergens aan verbindt, wil je weten wat er te koop is in de wereld, nietwaar?   Er zijn veel paralellen te trekken tussen de relationele en de zakenmarkt. Zo heb ik in mijn beginjaren als designer ooit kennis gemaakt met een nieuwe opdrachtgever, die durfde te insinueren, dat freelancers gebrek aan toewijding zouden hebben aan een bedrijf.  Ik was stomverbaasd, hoorde ik dat goed? Ik ben in mijn werkrelaties zo trouw als een hond en in mijn naïviteit flapte ik eruit: 'Trouwen: is dat dan een garantie dat je bij elkaar blijft?' Waarop hij antwoordde: 'Eh nou nee, maar...' sputterde hij tegen en daarmee was de toon gezet...wij hadden overduidelijk geen chemie met elkaar. Er was geen klik. Het leek meer op een one-night stand, waar je met een kater van wakker wordt.   Door de jaren heen werd me dit steeds meer duidelijk: hoe goed of ervaren iemand ook is, uiteindelijk draait een geslaagde samenwerking om hele andere aspecten. Vul je elkaar aan? Respecteer je elkaars mening? Vertrouw je die andere partij (externe kracht) genoeg om hem of haar een kijkje in te laten nemen in de keuken van jouw bedrijf. Maar vooral: ben je bereid om samen de toekomst in te gaan? Kortom, het is niet heel veel anders dan de keuze die je maakt voor het bepalen van een levenspartner of vriendschap. Zo zijn er bedrijven waar je binnenkomt en je je meteen als een vis in het water voelt, maar andere keren is het voor beide partijen hard werken om tot elkaar te komen. Of soms is het beter om het maar bij een kennismaking te houden en ieder zijns weegs te gaan. Dus de belangrijkste vraag blijft: is er een wederzijdse klik?

Tegenwoordig zijn er steeds meer en meer bedrijven die headhunters inschakelen bij de keuze van aanname van nieuw personeel. Vaak gespecialiseerd, werkzaam in specifieke branches en met goede kennis van de markt en de bedrijven waarvoor ze werven. Alleen die kandidaten waarvan zij het idee hebben dat die het beste geschikt zijn voor de job, zullen voorgesteld gaan worden. De vergelijking van headhunters met datingsites is daarom niet zo gek: voor iedereen op zoek naar zijn of haar liefde voor het leven is er wel een aparte website: voor hoogopgeleiden, vijftigplussers, gehuwden en ga zo maar door. Als freelancer voelt het soms een beetje als vreemdgaan wanneer een nieuwe opdrachtgever zich aandient. Ik heb echter een heel goed excuus om dat te rechtvaardigen: namelijk de Belastingdienst. Wil ik namelijk als ondernemer aangemerkt worden, dan ben ik onder andere verplicht meerdere opdrachtgevers te hebben. Dus, bij deze: ik ben single, creatief, sta open voor een serieuze langdurige relatie, dus neem gerust contact op als mijn profiel u aanstaat. Wie weet, zal het vast niet zolang meer duren voordat er een soort van Tinder-app op de markt komt voor freelancers. Waar opdrachtgevers en freelancers al swipend hun weg kunnen vinden naar de ideale (zaken)partner. Allemaal op zoek naar die ene klik: de ultieme match...   Door: Penny Hagenaars www.pensterdesign.com